Funkcje fizjologiczne

Od lat znany jest związek witaminy D z gospodarką wapniowo-fosforanową. Jednak badania ostatnich lat jednoznacznie pokazują, że wpływ witaminy D na nasz organizm daleko wykracza poza oddziaływanie na poziom mineralizacji kości i regulację homeostazy mineralnej. Aktualnie aktywną postać witaminy D uznaje się za substancję o działaniu plejotropowym, czyli działającą wielokierunkowo. Co oznacza, że wpływa ona na wiele procesów zachodzących w naszym organizmie.

Wpływ witaminy D na nasz organizm:

  • pomaga w prawidłowym wchłanianiu/wykorzystywaniu wapnia i fosforu,
    • odpowiada za utrzymanie właściwego stężenia wapnia i fosforu w organizmie,
  • bierze udział w procesach wzrostu i mineralizacji kości,
  • wpływa na układ mięśniowy,
    • deficyt witaminy D upośledza możliwości zwiększenia masy mięśniowej,
  • pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego,
    • stymulując układ odporności pomaga w zapobieganiu infekcjom,
  • reguluje czynności wydzielnicze trzustki, nadnerczy, tarczycy i przysadki,
    • wykazano iż, suplementacja witaminy D może m.in. spowolnić spadek poziomu androgenów, który zachodzi w miarę starzenia się organizmu,
    • witamina D zwiększa wrażliwość na insulinę, a jej deficyt zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy obu typów: I i II, niedobór witaminy D w początkowym okresie ciąży wiąże się ze zwiększonym ryzykiem występowania cukrzycy ciążowej,
  • wpływa na układ sercowo-naczyniowy
    • niedobór witaminy D może prowadzić do zaburzenia gospodarki wapniowej, w tym do hipokalcemii, czyli zmniejszenia stężenia wapnia w surowicy krwi, co finalnie może doprowadzić do zaburzeń rytmu serca i jego niewydolności,
    • prawidłowy poziom aktywnej formy witaminy D w surowicy poprawia metabolizm lipidów, co ma istotne znaczenie przeciwmiażdżycowe,
  • jest regulatorem odpowiedzi immunologicznej organizmu,
  • wpływa na obniżenie ryzyka chorób autoimmunologicznych
  • oddziałuje na układ nerwowy,
    • badania wykazały korelację niedoboru witaminy D z występowaniem choroby Alzhaimera, objawami depresji czy zaburzeń snu,
  • wpływa na proliferację i różnicowanie komórek naskórka,
    • witamina D wraz z wapniem poprawia szczelność bariery naskórkowej poprzez stymulację produkcji filagryny, białka występującego w warstwie rogowej naskórka oraz innych elementów warunkujących prawidłową funkcję barierową skóry,
    • ma wpływ na przebieg gojenia się ran i biologiczny cykl odnowy skóry,

Jak widać z powyższych przykładów obecność witaminy D ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania całego naszego ciała. Jednak, aby mogła ona pełnić prawidłowo swoje funkcje w organizmie musi być dostarczana w odpowiedniej ilości. Głównym źródłem witaminy D jest synteza skórna pod wpływem promieni UVB – to ona pokrywa od 80% aż do 100% zapotrzebowania na witaminę D. W sytuacji, gdy jest ona ograniczona – w sezonie jesienno-zimowym kąt padania promieni słonecznych na powierzchnię ziemi w Polsce niemal całkowicie uniemożliwia skórną produkcję witaminy D, konieczna jest jej suplementacja, aby zachować optymalny jej poziom w organizmie.


PIŚMIENNICTWO:

  1. Anuszewska EL. Nowe spojrzenie na witaminę D. Gaz Farm. 2011; 2: 32–35.
  2. Stompór T., Ciechanowski K., Durlik M., Małyszko J., Nowicki M., Rutkowski P., Więcek A., Rutkowski B. Agoniści receptora dla witaminy D — mechanizmy selektywności działania., „Forum Nefrologiczne” Via Medica 2012, tom 5, nr 1, 89–97.